Bakteryjna choroba zakaźna zwierząt, której czynnikiem etiologicznym jest gram-ujemna pałeczka Coxiella burnetii z rodziny Legionellaceae, również bardzo zaraźliwa dla człowieka. Rezerwuarem patogenów jest bydło, owce i kozy. U zwierząt gorączka Q zazwyczaj przebiega bezobjawowo, u ludzi przebieg bezobjawowy występuje w 50%. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez wdychanie pyłu skażonego kałem, moczem lub mlekiem chorych zwierząt. Do przeniesienia zakażenia na człowieka może dojść również za pośrednictwem kleszczy oraz poprzez kontakt bezpośredni z materiałem zakaźnym zwierząt (sporadycznie notuje się przenoszenie zakażenia z człowieka na człowieka; patogen gorączki Q jest brany pod uwagę jako czynnik broni biologicznej, będąc jednym z najbardziej zaraźliwych drobnoustrojów – 1 bakteria może wywołać chorobę u 50% osób z kontaktu).

Obraz kliniczny: okres wylęgania wynosi 9-40 dni. Początek choroby nagły, z wystąpieniem objawów grypopodobnych (gorączka, dreszcze, ogólne osłabienie, bóle głowy, bóle mięśniowe, suchy kaszel, nudności, wymioty, biegunka). Gorączka utrzymuje się przez 1-2 tygodnie. W ciężkim przebiegu już w ciągu 4-5 dni od zakażenia zmiany chorobowe mogą objąć układ krążenia (zapalenie wsierdzia) i układ oddechowy (atypowe zapalenie płuc, w wyniku którego może dojść do zagrażającego życiu zespołu ARDS). Proces zapalny dotyczy również wątroby, z jej powiększeniem i bolesnością pod prawym łukiem żebrowym.

Rozpoznanie: na podstawie obrazu klinicznego, zmian w Rtg klatki piersiowej, wzrostu poziomu transaminaz, dodatnich testów serologicznych (OWD, aglutynacji) oraz izolacji materiału genetycznego bakterii metodą PCR.

Leczenie: antybiotykoterapia (doksycyklina, tetracykliny, ciprofloksacyna wykazują największą skuteczność terapeutyczną). W przypadku przewlekłej postaci gorączki Q niezbędne jest kilkuletnie przyjmowanie doksycykliny z chinolonami.

Zapobieganie: unikanie kontaktu z chorymi zwierzętami i ich wydalinami, unikanie ukąszeń kleszczy.