Choroba pasożytnicza wywoływana u człowieka przez larwalną postać tasiemca wieńcogłowego (bąblowca) Echinococcus granulosus lub rzadziej E. multilocularis osiedlającego się w narządach wewnętrznych. Rezerwuarem pasożyta i źródłem zarażenia są zwierzęta domowe (psy, koty) i dzikie (lisy, wilki) wydalające jaja pasożyta z kałem do środowiska. Postaci dorosłe tasiemców (długość 5 mm, 3-4 człony) pasożytują w jelitach zwierząt mięsożernych. Jaja występujące w odchodach, połknięte przez żywicieli pośrednich (świnie, owce, bydło) przekształcają się w ich w układzie pokarmowym w torbiele larwalne. Zwierzęta mięsożerne stają się żywicielami ostatecznymi zjadając narządy wewnętrzne zwierząt zarażonych larwalną postacią bąblowca. U ludzi do zarażenia dochodzi w wyniku połknięcia jaj przeniesionych np. z sierści psów lub konsumpcji runa leśnego (jagody) zanieczyszczonego odchodami np. lisów. Echinokokoza jest chorobą kosmopolityczną, występującą pod każdą szerokością geograficzną, również w Polsce.

Obraz kliniczny: okres wylęgania bąblowicy wywołanej przez E. granulosus wynosi od kilku miesięcy do kilku-kilkunastu lat (E. multilocularis 5-10 lat). Nasilenie objawów i przebieg choroby są uzależnione od lokalizacji, liczby i wielkości torbieli larwalnych. Najczęściej są zlokalizowane w wątrobie, rzadziej w płucach, śledzionie, nerkach, ośrodkowym układzie nerwowym i oku. Torbiele E. granulosus zazwyczaj rozwijają się powoli. Mogą osiągać duże rozmiary i powodować ucisk na otaczające narządy. W przypadku torbieli wątroby może dojść do zastoju żółci i żółtaczki, bólu w okolicy prawego podżebrza. Samoistne lub pourazowe pęknięcie torbieli prowadzi do wstrząsu anafilaktycznego. Torbiel E. multilocularis wykazuje cechy rozrostowe nowotworu złośliwego, szybko powiększając się, dając przerzuty i w przypadkach nieleczonych prowadząc do wyniszczenia organizmu.

Rozpoznanie: podejrzenie bąblowicy nasuwają objawy kliniczne potwierdzone badaniem USG, MRI lub TK (obecność torbieli), a także wyniki badań serologicznych (ELISA, Western blot). Wykrycie tasiemca lub jego DNA (badanie PCR) potwierdza się z materiału uzyskanego z torbieli za pomocą biopsji cienkoigłowej.

Leczenie: operacyjne usunięcie bąblowca; u pacjentów nieoperacyjnych zarażonych E. granulosus albendazol 10-15 mg/kg mc dziennie przez 3 miesiące lub mebendazol 4,5 g na dobę przez 6 miesięcy; u pacjentów nieoperacyjnych zarażonych E. multilocularis mebendazol w dawce dobowej do 10 g przez wiele lat.

Zapobieganie: systematyczne odrobaczanie psów domowych, ograniczenie populacji bezpańskich psów, przestrzeganie zasad higieny osobistej (mycie rąk), żywności i żywienia (unikanie spożywania runa leśnego bez uprzedniego dokładnego umycia).