Choroba pasożytnicza tkanki podskórnej człowieka i innych ssaków wywoływana przez nicienia Dracunculus medinensis. Do zarażenia dochodzi podczas picia wody zanieczyszczonej oczlikami (skorupiaki słodkowodne z rodzaju Cyclops), które uprzednio połykając larwy nicienia (wydalone przez samice D. medinensis w wodzie słodkiej) stają się ich żywicielami pośrednimi. W jelicie człowieka larwy uwalniają się z oczlików, z przewodu pokarmowego przedostają się do krwi i chłonki, gdzie zaczynają dojrzewać. Następnie przechodzą do tkanki podskórnej, głównie kończyn dolnych (kolana, podudzia, stopy). Okres dojrzewania trwa ok. 1 roku. Pasożyty, które nie dotarły do tkanki podskórnej, obumierają i ulegają zwapnieniu. Pod skórą człowieka pasożytuje zazwyczaj od 1 do 4 dojrzałych samic, które są największymi nicieniami pasożytującymi u ludzi, mającymi 32-120 cm długości i 0,5-2 mm średnicy (samce są rzadko spotykane, osiągają 1-4 cm długości).

Drakunkuloza występuje w Afryce Równikowej, na Środkowym Wschodzie, w Indiach, Arabii Saudyjskiej (liczba zachorowań na świecie zmniejszyła się z 3,5 mln w latach 80. do 120 tys. w latach 90. XX wieku).

Obraz kliniczny: zarażenie jest bezobjawowe do momentu, gdy dojrzała samica nicienia zbliży się do skóry, wywołując objawy zapalne: piekące i swędzące stwardnienia, następnie pęcherze, które ulegają owrzodzeniom (w tym czasie samica w kontakcie z wodą wydala na zewnątrz mikrofilarie). Owrzodzenie goi się w ciągu kilku tygodni. Dojrzały nicień może samoistnie wydostać się na zewnątrz ciała człowieka, bądź obumierać w tkankach i ulec zwapnieniu. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć stany zapalne węzłów chłonnych, gorączka, odczynowe obrzęki stawów (kolanowy, skokowo-goleniowy), biegunka, nudności, wymioty.

Rozpoznanie: na podstawie obrazu klinicznego. Pewnym rozpoznaniem jest znalezienie nicienia w postaci zgrubiałego powrózka pod skórą.

Leczenie: mechaniczne usuwanie nicienia przez nawijanie go na patyk, zapałkę (dziennie nawija się kilka cm) przez okres do kilku tygodni (sprawdzony sposób praktykowany w krajach Trzeciego Świata).

Zapobieganie:chlorowanie, filtrowanie, gotowanie wody przeznaczonej do picia; zwalczanie chemiczne skorupiaków Cyclops.