Ostra choroba zakaźna wywoływana przez Rickettsia provazekii, przenoszona przez wesz ludzką (Pediculus humanus). Rezerwuarem riketsji i źródłem zakażenia jest chory człowiek. Dur epidemiczny występuje w rejonach o chłodniejszym klimacie (np. w górach) w Centralnej i Wschodniej Afryce, Azji i w Ameryce Południowej. W ostatnich latach większość epidemii choroby miała miejsce w Etiopii, Burundi i Rwandzie. Zachorowalność jest ściśle związana z niskim standardem sanitarnohigienicznym.

Obraz kliniczny: okres wylęgania wynosi 10-14 dni. Początek choroby jest nagły, z gorączką 39-40^0^C, bólami głowy, bólami mięśni, ogólnym osłabieniem. Po 5-6 dniach na tułowiu i kończynach pojawia się wysypka plamista, przechodząca w ciągu następnych kilku dni w wysypkę krwotoczną. W dalszej fazie choroby występuje pogłębiające się odurzenie, dochodzi do utraty przytomności. Charakterystyczne dla duru epidemicznego jest uszkodzenie śródbłonka drobnych naczyń krwionośnych większości narządów, prowadzące do upośledzenia ich funkcji. Śmiertelność nieleczonych przypadków choroby wśród ludzi młodych dochodzi do 20%, wśród starszych do 50%. Niekiedy, nawet po wielu latach od pierwszego zachorowania, występuje nawrót choroby (choroba Brilla i Zinssera), który jest jednak znacznie łagodniejszy w przebiegu.

Rozpoznanie: na podstawie obrazu klinicznego, badań serologicznych oraz hodowli riketsji z krwi.

Leczenie i zapobieganie: antybiotykoterapia (tetracykliny), zwalczanie wszawicy, izolacja chorych, zabiegi pielęgnacyjne.