Glistnica (askarioza)
Choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego wywoływana przez nicienia Ascaris lumbricoides. Rezerwuarem pasożytów jest człowiek, a źródłem zarażenia zazwyczaj żywność zanieczyszczona jajami pasożyta. Człowiek może zarazić się poprzez przeniesienie jaj pasożyta do ust na zabrudzonych rękach, z żywnością zanieczyszczoną odchodami; należy również pamiętać o możliwości przeniesienia pasożytów do mieszkań np. na podeszwach butów zabrudzonych odchodami. Glistnica występuje kosmopolitycznie, jest najbardziej rozpowszechnioną robaczycą na świecie. Ocenia się, że zarażonych askariozą jest ponad 1,2 miliarda ludzi, zwłaszcza na kontynencie azjatyckim i afrykańskim.
Obraz kliniczny: okres od zarażenia do pojawienia się pierwszych jaj w kale wynosi 60-70 dni. Do najczęstszych objawów należą zaburzenia ze strony układu pokarmowego spowodowane przez dorosłe nicienie bytujące w jelicie cienkim (bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia, okresowe biegunki), rzadziej reakcje alergiczne (wysypka skórna typu pokrzywki, świąd skóry) i objawy płucne spowodowane migracją larw (kaszel, gorączka, zespół Löfflera: nacieki z komórek eozynochłonnych w płucach oraz wysoka eozynofilia we krwi). Dorosłe osobniki mogą spowodować niedrożność jelita, rzadziej dróg żółciowych. Oddziałują na organizm żywiciela toksycznie i alergicznie, powodując bóle i zawroty głowy, omdlenia, bezsenność, nadmierną pobudliwość.
Rozpoznanie: 3-krotne badanie kału w mikroskopii świetlnej wykonywane w odstępach 2-3 dniowych kilkoma metodami (rozmaz bezpośredni, metody zagęszczające, np. flotacja) w poszukiwaniu jaj pasożyta.
Dorosły osobnik glisty ma długość 15-30 cm (samiec) i 20-50 cm (samica). Samica składa około 200 000 jaj na dobę, które są wydalane z kałem. Z jaj inwazyjnych połkniętych przez człowieka, w jelicie cienkim wydostają się larwy, które przebijają się przez ścianę jelita do układu krwionośnego, z krwią wędrują do wątroby, serca i płuc. W płucach, po 9-10 dniach od zarażenia przedostają się do pęcherzyków, by przez oskrzeliki, oskrzela, tchawicę, gardło, przełyk, żołądek trafić ponownie do jelita cienkiego, gdzie 25-29 dni po zarażeniu następuje przekształcenie larw w postaci dorosłe.
Leczenie: albendazol tabl. w pojedynczej dawce 400 mg. Niezbędne jest wykonanie kontrolnego badania parazytologicznego kału po 4 tygodniach od zastosowanego leczenia, celem potwierdzenia jego skuteczności.
Zapobieganie: częste mycie rąk, zwłaszcza przed jedzeniem; higiena żywności i żywienia (dokładne mycie warzyw i owoców spożywanych w stanie surowym).