Glistnica (askarioza)

Choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego wywoływana przez nicienia Ascaris lumbricoides. Rezerwuarem pasożytów jest człowiek, a źródłem zarażenia zazwyczaj żywność zanieczyszczona jajami pasożyta. Człowiek może zarazić się poprzez przeniesienie jaj pasożyta do ust na zabrudzonych rękach, z żywnością zanieczyszczoną odchodami; należy również pamiętać o możliwości przeniesienia pasożytów do mieszkań np. na podeszwach butów zabrudzonych odchodami. Glistnica występuje kosmopolitycznie, jest najbardziej rozpowszechnioną robaczycą na świecie. Ocenia się, że zarażonych askariozą jest ponad 1,2 miliarda ludzi, zwłaszcza na kontynencie azjatyckim i afrykańskim.

Obraz kliniczny: okres od zarażenia do pojawienia się pierwszych jaj w kale wynosi 60-70 dni. Do najczęstszych objawów należą zaburzenia ze strony układu pokarmowego spowodowane przez dorosłe nicienie bytujące w jelicie cienkim (bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia, okresowe biegunki), rzadziej reakcje alergiczne (wysypka skórna typu pokrzywki, świąd skóry) i objawy płucne spowodowane migracją larw (kaszel, gorączka, zespół Löfflera: nacieki z komórek eozynochłonnych w płucach oraz wysoka eozynofilia we krwi). Dorosłe osobniki mogą spowodować niedrożność jelita, rzadziej dróg żółciowych. Oddziałują na organizm żywiciela toksycznie i alergicznie, powodując bóle i zawroty głowy, omdlenia, bezsenność, nadmierną pobudliwość.

Rozpoznanie: 3-krotne badanie kału w mikroskopii świetlnej wykonywane w odstępach 2-3 dniowych kilkoma metodami (rozmaz bezpośredni, metody zagęszczające, np. flotacja) w poszukiwaniu jaj pasożyta.

CDC. Niezapłodnione jajo Ascaris lumbricoides
CDC. Zapłodnione jajo Ascaris lumbricoides
CDC. Jajo Ascaris lumbricoides z widoczną w środku larwą
ZEiMT. Larwa uwalniająca się z jaja Ascaris lumbricoides
CDC. Złożone zarażenie czterema pasożytami jelitowymi

Dorosły osobnik glisty ma długość 15-30 cm (samiec) i 20-50 cm (samica). Samica składa około 200 000 jaj na dobę, które są wydalane z kałem. Z jaj inwazyjnych połkniętych przez człowieka, w jelicie cienkim wydostają się larwy, które przebijają się przez ścianę jelita do układu krwionośnego, z krwią wędrują do wątroby, serca i płuc. W płucach, po 9-10 dniach od zarażenia przedostają się do pęcherzyków, by przez oskrzeliki, oskrzela, tchawicę, gardło, przełyk, żołądek trafić ponownie do jelita cienkiego, gdzie 25-29 dni po zarażeniu następuje przekształcenie larw w postaci dorosłe.

CDC. Dorosłe osobniki Ascaris lumbricoides (samica większa)
CDC. Dorosłe osobniki Ascaris lumbricoides pochodzące od kenijskiego dziecka

Leczenie: albendazol tabl. w pojedynczej dawce 400 mg. Niezbędne jest wykonanie kontrolnego badania parazytologicznego kału po 4 tygodniach od zastosowanego leczenia, celem potwierdzenia jego skuteczności.

Zapobieganie: częste mycie rąk, zwłaszcza przed jedzeniem; higiena żywności i żywienia (dokładne mycie warzyw i owoców spożywanych w stanie surowym).

logo-medycyna-podrozy-light

Portal dla podróżujących do krajów o odmiennych warunkach klimatycznych i sanitarnych

Rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Morskiej, Tropikalnej i Podróży

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Korzeniewski

Wojskowy Instytut Medyczny -
Państwowy Instytut Badawczy

ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa

Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej
ul. Grudzińskiego 4, 81-103 Gdynia
Email: kkorzeniewski@wim.mil.pl

Gdański Uniwersytet Medyczny
ul. Skłodowskiej-Curie 3a, 80-210 Gdańsk

Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej

Uniwersyteckie Centrum Medycyny
Morskiej i Tropikalnej

ul. Powstania Styczniowego 9b, 81-519 Gdynia
Email: kkorzeniewski@gumed.edu.pl

© Copyright 2009 - 2024 | Krzysztof Korzeniewski | Polityka Cookies