Choroba zakaźna wywoływana przez wirusa krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej należącego do rodziny Bunyaviridae, z rodzaju Nairovirus, którego rezerwuarem jak i wektorem są kleszcze Hyalomma pasożytujące na ptakach. Kleszcze żywiąc się krwią zakażonych ptaków przenoszą chorobę m.in. na człowieka. Kolejną drogą przenoszenia zakażenia jest droga kropelkowa lub kontakt bezpośredni z materiałem zakaźnym (chore lub padłe zwierzęta hodowlane, ich mięso i płyny ustrojowe). Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna występuje w Afryce Centralnej i Północno-Wschodniej, w Azji Centralnej oraz w Europie Wschodniej.

Obraz kliniczny: okres wylęgania wynosi 4-12 dni w przypadku ukąszenia przez zakażonego kleszcza i 2-7 dni przy bezpośrednim kontakcie z materiałem zakaźnym. Jest chorobą o ciężkim przebiegu. Rozpoczyna się szybko narastającą gorączką z dreszczami, bólami mięśniowymi oraz bólami głowy. Silnie wyrażone są objawy ze strony przewodu pokarmowego z żółtaczką, odwodnieniem i znaczącym spadkiem masy ciała. W badaniach laboratoryjnych charakterystyczna jest nasilona trombocytopenia, leukopenia oraz wysokie wskaźniki transaminaz, świadczące o ciężkim uszkodzeniu wątroby. Spośród arbowirusowych gorączek krwotocznych jest chorobą o najwyższym odsetku zakażeń przebiegających z nasilonymi objawami skazy krwotocznej (rozległe wybroczyny, masywne krwawienia z nosa). Okresowo obserwuje się także objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, które pogarszają rokowanie. Śmiertelność jest wysoka, na poziomie 15-40%.

Rozpoznanie: wyizolowanie wirusa z materiału biologicznego i/lub wykrycie wysokiego miana swoistych przeciwciał.

Leczenie: objawowe, zapobiegające rozwijaniu się skazy krwotocznej, wyrównywanie niedoborów wodno-elektrolitowych oraz walka ze wstrząsem. W przypadku krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej podejmuje się próby leczenia przeciwwirusowego oparte na dożylnym podawaniu rybawiryny (cykl 10-dniowy: dawka początkowa 30 mg/kg mc, dalej\ 16 mg/kg mc co 6 godzin przez 4 dni, następnie 8 mg/kg mc co 8 godzin przez 6 dni).

Zapobieganie: odpowiednio noszona, chroniąca przed ukąszeniem kleszczy odzież oraz stosowanie repelentów. Należy pamiętać o przestrzeganiu reżimu sanitarnego podczas pracy ze zwierzętami hodowlanymi oraz ich mięsem, a w przypadku personelu medycznego także podczas opieki nad pacjentami z objawami choroby gorączkowej, przebiegającej ze skazą krwotoczną o nieustalonej etiologii. W przypadku ekspozycji na wirus krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej zalecana jest poekspozycyjna chemioprofilaktyka za pomocą rybawiryny przyjmowanej doustnie w dawce 500 mg co 6 godzin przez 7 dni. Podanie leku może być realizowane tylko wg wskazań protokołu w zakresie badań nad nowymi lekami (IND, Investigational New Drug), zatwierdzonego przez FDA (U.S. Food and Drug Administration).