Odra
Odra jest ostrą, wirusową chorobą zakaźną, szerzącą się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z zakażonym i jego wydzielinami (wydzielina z jamy nosowo-gardłowej). Człowiek jest jedynym rezerwuarem wirusa odry. Okres wylęgania choroby (do czasu pojawienia się objawów zwiastunowych: gorączka (39-41oC), suchy kaszel, nieżyt nosa, zapalenie spojówek) wynosi 8-12 dni, a do czasu wystąpienia zmian skórnych (osutka plamisto-grudkowa) 7-18 dni. Objawem patognomonicznym odry są plamki Koplika (mleczne wykwity na błonie śluzowej jamy ustnej na wysokości zębów przedtrzonowych otoczone czerwoną liną, pojawiające się na 1-2 dni przed wystąpieniem osutki; ich brak nie wyklucza choroby). Po zachorowaniu pozostaje trwała odporność.
Występowanie: choroba występuje na całym świecie, zwłaszcza u osób nieuodpornionych (w każdym wieku) w krajach, gdzie obserwuje się niski poziom wyszczepienia.
Ryzyko dla podróżujących: największym zagrożeniem jest kontakt z osobami zakażonymi. Odra jest najbardziej niebezpieczna dla dzieci do 5 rż. oraz osób z zaburzeniami układu odpornościowego.
Profilaktyka: w Polsce dzieci do 6 r.ż. (Program Szczepień Ochronnych 2019 r.) poddawane są obowiązkowo profilaktycznym szczepieniom ochronnym w ramach cyklu szczepień podstawowych (pierwsza dawka w 13-15 mż., druga w 6 rż.). Szczepionka przeciw odrze występuje w postaci skojarzonej jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (szczepionka wyłącznie przeciw odrze nie jest dostępna). Zawiera ona żywe, atenuowane wirusy odry, świnki, różyczki, a jej podanie wywołuje odporność przeciw ww. trzem chorobom zakaźnym (na rynku dostępna jest również szczepionka skojarzona przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej). U osób dorosłych szczepienie zaleca się osobom, które nie były szczepione przeciw odrze w dzieciństwie lub otrzymały w przeszłości tylko jedną dawkę szczepionki. Szczepienie jest zalecane przede wszystkim osobom pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, żłobki, szpitale), zwłaszcza kobietom w wieku produkcyjnym. Szczepienie podstawowe dla dorosłych obejmuje podanie dwóch dawek w odstępie co najmniej 4 tygodni (druga dawka nie później niż 10 lat od pierwszej).