Grupa chorób pasożytniczych wywoływanych obecnością w jelitach jaj tasiemców\ z rodzaju Taenia (T. saginata, T. solium), Diphyllobothrium (D. latum), Hymenolepis (H. nana, H. diminuta) lub larw Taenia solium w tkankach (inwazja tkankowa jest nazywana wągrzycą). Rezerwuarem pasożytów jest człowiek (w przypadku D. latum również zwierzęta żywiące się rybami, np. niedźwiedź, foka, lis). Źródłem zarażenia jest bydło (T. saginata), świnie (T. solium), ryby (D. latum), człowiek oraz żywność i przedmioty zanieczyszczone jajami tasiemca (H. nana). W wągrzycy (inwazja larw T. solium) źródłem zarażenia jest człowiek będący żywicielem postaci dojrzałej pasożyta. Człowiek jest żywicielem ostatecznym ww. tasiemczyc (zanieczyszcza środowisko zewnętrzne wydalając jaja z kałem). Może być również żywicielem pośrednim po połknięciu jaj T. solium i przekształceniu się ich w inwazyjne larwy, które lokalizują się w różnych narządach. Tasiemczyce występują kosmopolitycznie, szczególnie w rejonach o niskich standardach sanitarnych. Inwazje T. solium i T. saginata występują w środowisku, gdzie dochodzi do spożywania surowego lub półsurowego mięsa bydła i trzody chlewnej.

Obraz kliniczny: okres wylęgania choroby trwa od kilku do kilkunastu tygodni. Zarażenia przewodu pokarmowego zazwyczaj przebiegają bezobjawowo lub skąpoobjawowo, objawy związane z zarażeniami tkankowymi są uzależnione od lokalizacji inwazji i liczby larw T. solium (guzy najczęściej w mózgu, mięśniach, tkance podskórnej rozpoznawane badaniem USG, TK lub MRI). Najczęściej występuje ogólne osłabienie, ubytek masy ciała, bóle brzucha, bóle głowy, wzmożone łaknienie. W inwazji D. latum może dojść do niedokrwistości megaloblastycznej na skutek ubytku witaminy B~12~. W wągrzycy, w przypadku lokalizacji larw w ośrodkowym układzie nerwowym dochodzi do ciężkich zaburzeń neurologicznych.

Rozpoznanie: 3-krotne badanie kału w mikroskopii świetlnej wykonywane w odstępach 2-3 dniowych kilkoma metodami (rozmaz bezpośredni, metody zagęszczające, np. flotacja) w poszukiwaniu członów i jaj pasożyta, obserwacja makroskopowa kału w poszukiwaniu członów tasiemca. Niezbędne jest wykonanie kontrolnego badania parazytologicznego kału po 4 tygodniach od zastosowanego leczenia, celem potwierdzenia jego skuteczności.

USG, TK lub MRI w przypadku inwazji tkankowych (obecność guzów w mózgu, mięśniach, tkance podskórnej). Badania serologiczne (ELISA) lub biologii molekularnej (PCR). Tasiemiec nieuzbrojony (T. saginata) osiąga długość do 10 m, na główce (skoleksie) ma 4 przyssawki, składa się z 2000 członów. Tasiemiec uzbrojony (T. solium) ma 2-3 m długości, skoleks z 4 przyssawkami i podwójnym wieńcem haczyków, składa się z 800-900 członów. Wągier T. solium ma kształt pęcherzyka wypełnionego płynem, zawiera uzbrojony skoleks. Dojrzałe człony maciczne zawierające jaja, odrywają się od ciała tasiemca i są wydalane z kałem. Jaja uwolnione z członów mogą przeżywać w środowisku zewnętrznym przez kilka miesięcy. Tasiemiec karłowaty (H. nana) ma 15-40 mm długości, składa się z 200 członów, ma skoleks zaopatrzony w 4 przyssawki i jeden wieniec haczyków. W organizmie żywiciela może pasożytować do kilku tysięcy tasiemców H. nana. Bruzdogłowiec szeroki (D. latum) osiąga długość 15 m, składa się z 3000-4000 członów, ma skoleks zaopatrzony w 2 bruzdy czepne.

Leczenie: T. saginata, T. solium, D. latum – prazykwantel tabl. 5-10 mg/kg mc jednorazowo; H. nana, H. diminuta – prazykwantel tabl. 25 mg/kg mc jednorazowo; w wągrzycy (inwazja tkankowa) – prazykwantel tabl. 20 mg/kg mc 3 razy dziennie przez 14 dni.

Zapobieganie: unikanie jedzenia surowej lub półsurowej wołowiny, wieprzowiny i ryb, przestrzeganie zasad higieny osobistej, ochrona gleby i wody przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi, kontrola weterynaryjna hodowli i uboju bydła i trzody chlewnej.