Choroba zakaźna wywoływana przez wirusa żółtej gorączki, należącego do rodziny Flaviviridae, z rodzaju Flavivirus. Wyróżnia się dwie postaci żółtej gorączki: miejską, w której rezerwuarem patogenów jest człowiek, a wektorem komar Aedes aegypti oraz postać leśną (klasyczną), w której rezerwuarem wirusów są małpy, a wektorami komary z rodzaju Haemagogus, Sabethes oraz inne gatunki Aedes.

Żółta gorączka występuje w strefie tropiku i subtropiku Afryki Subsaharyjskiej oraz Ameryki Środkowej i Południowej.

Obraz kliniczny: okres wylęgania wynosi 3-6 dni. Początek choroby jest nagły i niespecyficzny (złe samopoczucie, stopniowo narastająca gorączka do 40°C, z towarzyszącymi dreszczami i bólami głowy). W cięższym przebiegu zakażenia wyróżnia się trzy okresy: początkowo okres objawów ogólnych (objawy jak wyżej, zwykle bardziej nasilone), następnie dochodzi do remisji (1-2 dni), kiedy temperatura ciała osiąga wartości prawidłowe. Trzeci okres to ponowna gorączka, zwykle z towarzyszącą żółtaczką, w ciężkich przypadkach z objawami skazy krwotocznej (krwawe wymioty, krwawienia do przewodu pokarmowego, wybroczyny i wylewy do błon śluzowych, narządów wewnętrznych) oraz z niewydolnością nerek, do śpiączki mocznicowej włącznie. Wystąpienie objawów skazy krwotocznej jest niepomyślne rokowniczo. W przypadkach łagodnych przebieg choroby jest jednofazowy, objawy ustępują po około tygodniu. W ciężkich przypadkach do zgonów dochodzi najczęściej w trakcie trzeciego okresu choroby (4-9 dzień), wśród objawów śpiączki i/lub krwawienia do przewodu pokarmowego. Choroba najczęściej przebiega jednak łagodnie, a przebycie żółtej gorączki pozostawia odporność na całe życie.

Rozpoznanie: ustala się na podstawie obrazu klinicznego. Przypadki skąpoobjawowe mogą pozostać nierozpoznane. Decydujące w procesie diagnostycznym są dodatnie odczyny serologiczne i izolacja wirusa z krwi chorego. W wynikach badań laboratoryjnych obserwuje się leukopenię, wzrost poziomu bilirubiny i transaminaz we krwi, wydłużenie czasu krzepnięcia i czasu protrombinowego.

Leczenie: objawowe w warunkach szpitalnych. W ciężkich przypadkach wieloprofilowe leczenie powikłań.

Zapobieganie: szczepienie przeciw żółtej gorączce należy do szczepień obowiązkowych, a okazanie świadectwa wakcynacji, potwierdzonego wpisem do Międzynarodowego Świadectwa Szczepień, stanowi warunek wjazdu do wielu krajów, w których choroba występuje endemicznie. Zgodnie z rezolucją WHA67.13, przyjętą przez World Health Assembly, od 11.07.2016 r. został zniesiony obowiązek stosowania co 10 lat dawek przypominających szczepionki przeciw żółtej gorączce. Obecnie wakcynacja jedną dawką, udokumentowana w International Certificate of Vaccination, według WHA zabezpiecza podróżnego na całe życie. Szczepienie powinno być wykonane co najmniej 10 dni przed wyjazdem. W rejonach endemicznego występowania choroby w Afryce, Ameryce Środkowej i Południowej konieczne jest stosowanie repelentów, moskitier, siatek w oknach pomieszczeń i właściwy ubiór (długie rękawy koszul i nogawki spodni), zwłaszcza od zmierzchu do świtu.