Chile Powierzchnia: 756 102 km² Liczba ludności: 17 925 262
Wtyczki i gniazdka
Napięcie i częstotliwość prądu:
220V 50HzObowiązek wizowy
Obowiązek wizowy | nie | |
Ważność wizyty / długość pobytu bezwizowego | pobyt bez wizy do 90 dni; | |
Dodatkowe wymagania | w 2018 r. wprowadzono limit długości pobytu na Wyspie Wielkanocnej – do 30 dni | |
Miejsce aplikacji wizowej | ważność paszportu co najmniej 6 miesięcy dłuższa od daty wjazdu; przy wjeździe wręczana jest karta (Tarjeta de Turismo), którą należy wypełnić, zachować i zwrócić przy wyjeździe; służby graniczne mogą żądać okazania biletu powrotnego lub na kontynuację podróży |
Strefy czasowe
Strefa czasowa UTC | Różnica do czasu polskiego |
Strefa całoroczna
UTC-4:00 |
Czas letni: -6 godz.
Czas zimowy: -5 godz. |
Warunki naturalne
Ukształtowanie powierzchni. Chile jest krajem górskim, na całej długości terytorium, z północy na południe, ciągną się łańcuchy Andów. Skrajnie zachodnim, nadmorskim łańcuchem jest Kordyliera Nadbrzeżna, a graniczącym z Boliwią i Argentyną (będący południowym przedłużeniem Kordyliery Zachodniej) – łańcuch Kordyliery Głównej; na południe od 42oS obie Kordyliery noszą nazwę Andów Patagońskich. W Chile na całej długości Andy są rozdzielone podłużną doliną, która w ukształtowaniu terenu zaznacza się najwyraźniej w środkowej części kraju i nosi nazwę Doliny Środkowochilijskiej. Kordyliera Nadbrzeżna jest zbudowana głównie ze skał osadowych i pocięta poprzecznymi uskokami na szereg bloków. Maksymalne wysokości (do 2335 m n.p.m., Colupo) Kordyliera Nadbrzeżna osiąga w północnej i środkowej części kraju; ku południowi obniża się i na południe od cieśniny Chacao jest częściowo zanurzona, tworzy archipelagi przybrzeżnych wysp, m.in. Archipiélago de los Chonos, oraz pojedyncze wyspy: Isla de Chiloé, Isla Wellington, Isla Santa Inés, Hornos (z przylądkiem Horn). Po wschodniej stronie Kordyliery Nadbrzeżnej ciągnie się podłużna dolina o założeniach tektonicznych, na północy zajęta przez pustynie i półpustynie (Pampa del Tamarugal, pustynia Atacama) z licznymi solniskami (Salar de Atacama); ku południowi obniża się i tworzy Dolinę Środkowochilijską. Dalej na południe, aż do południowego krańca kontynentu, dolina jest zalana wodami Oceanu Spokojnego – występują tam liczne zatoki (Ancud, Golfo Corcovado), cieśniny i fiordy (Moraleda, Concepción, zachodni odcinek Cieśniny Magellana). Kordyliera Główna jest zbudowana z morskich skał osadowych; na południu dominują skały krystaliczne. W głównym grzbiecie Andów największe wysokości osiągają czynne i wygasłe wulkany (m.in. Volcán Llullailaco, 6723 m n.p.m., i Nevado Ojos del Salado, 6885 m n.p.m. – najwyższy szczyt w kraju). Kordylierę Główną tworzą szeregi południkowych pasm, np. Góry Domeyki. W Andach Południowych, na południe od przełęczy Maipo, wysokości szczytów obniżają się, a w Andach Patagońskich najwyższy Cerro San Valentín ma wysokość 4058 m n.p.m. W rzeźbie Andów Patagońskich charakterystyczne są głębokie U-kształtne doliny polodowcowe, przechodzące na wybrzeżu w fiordy; wraz z licznymi przybrzeżnymi wyspami, fiordy tworzą bardzo urozmaiconą linię brzegową, charakterystyczną dla południowej części kraju. Środkowe i północne wybrzeże ma wyrównaną linię brzegową, z nielicznymi małymi zatokami. Chile jest położone na obszarze występowania częstych trzęsień ziemi oraz wulkanizmu (w Andach) – zjawiska te są związane ze strefą subdukcji ciągnącej się wzdłuż Rowu Atakamskiego i zachodniej krawędzi platformy kontynentalnej Ameryki Południowej.
Klimat. Duża rozciągłość południkowa, rzeźba terenu oraz wpływ chłodnego Prądu Peruwiańskiego powoduje zróżnicowanie klimatu; Chile jest położone w 4 strefach klimatycznych. Obszar na północ od 31°S leży w strefie zwrotnikowej, kształtowanej przez pasaty Wyżu Południowopacyficznego; na północ od 27°S występuje klimat zwrotnikowy wybitnie suchy z dużą wilgotnością powietrza i skrajnie małymi opadami (roczna suma do 10 mm); na południe od 27°S – klimat zwrotnikowy suchy z opadami poniżej 250 mm (głównie zimowe). Temperatura maksymalna od 19-16°C (sierpień) do 27-23°C (luty, wyjątkowo 34-29°C); temperatura minimalna odpowiednio od 18-15°C (skrajnie 4-2°C) do 19-16°C. Puna de Atacama ma odmianę górską klimatu kontynentalnego suchego (opady do 20 mm rocznie). W strefie podzwrotnikowej (31-42°S) temperatury kształtują się następująco: maksymalna od 9°C w zimie (sierpień) do 20°C w lecie (luty), minimalna odpowiednio od 0°C (skrajnie -4°C) do 10°C; w strefie nadbrzeżnej klimat wilgotny z opadami do 2000 mm (głównie zimowe), ku wschodowi maleje roczna suma opadów do poniżej 250 mm (Andy). W osłoniętej od morskich wiatrów Dolinie Środkowochilijskiej opady są znacznie niższe, a temperatura zwykle wyższa – w Tacla maksymalna od 14°C (czerwiec) do 30°C (styczeń), minimalna odpowiednio od 4°C do 13°C. Między 42°S i 52°S występuje strefa umiarkowana (zachodnia cyrkulacja), na północ od 45°S – ciepła, na południe – chłodna; maksymalna temperatura od 4-5°C (lipiec) do 10°C (styczeń) i minimalna odpowiednio od 0°C (skrajnie -12°C) do 6-7°C; pas nadbrzeżny i zachodnie stoki Andów Patagońskich mają klimat wybitnie morski oraz morski o opadach rocznych 1000-4000 mm (wyspa Guarello 7330 mm); po zawietrznej stronie Andów klimat pośredni między morskim i kontynentalnym z niższą sumą opadową. Na południowo-zachodnim skraju Chile występuje klimat podbiegunowy morski z opadami do 4800 mm rocznie.
Wody. Wody powierzchniowe Chile charakteryzuje duże zróżnicowanie przestrzenne, na północy jest ich skąpa ilość, na południu – obfita. W północnej części kraju przeważają rzeki okresowe i epizodyczne, uchodzące do solnisk; częściej gubiące wodę w piaskach i pokrywach gruzowatych pustyń. Jedyną stałą rzeką uchodzącą do oceanu na pustynnym wybrzeżu długości ok. 1000 km jest Loa (440 km), najdłuższa rzeka Chile mająca swoje źródła na stokach wulkanu Aucanquilcha, na zachodnim skraju Altiplano. Ku południowi sieć rzeczna stopniowo gęstnieje; są to rzeki stałe z letnimi i zimowymi wezbraniami; w dolnym biegu wiele z nich jest żeglownych; na skrajnym południu Chile występują rzeki krótkie, zasobne w wodę; niektóre z nich: (Maule, Bío Bío, Baker) mają duży potencjał hydroenergetyczny. Na północy, po opadach deszczu, tworzą się liczne słone jeziora okresowe; w większości są to misy wyschniętych jezior plejstoceńskich, wysłane obecnie pokładami soli. Na południe od 35oS występują jeziora słodkowodne, głównie pochodzenia lodowcowego lub tektoniczno-lodowcowego; największe: Villarica, Ranco, Llanquihue oraz Lago General Carrera (Buenos Aires) i San Martin (na granicy z Argentyną). W Andach, głównie Patagońskich występują liczne lodowce górskie oraz Lądolód Patagoński na pograniczu Chile i Argentyny.
Obowiązująca waluta
Waluta | Przelicznik do PLN, USD, EUR |
peso chilijskie (CLP) |
100
CLP =
0.523 PLN
1 USD = 727.7 CLP 1 EUR = 864.9 CLP źrodło NBP na dzień 30 czerwca 2021 |
Warunki pogodowe
Przed wyjazdem do Chile należy wykonać zalecane szczepienia oraz zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Wyżej wymienione działania profilaktyczne wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.
Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, wyboru leków do apteczki, itp. Po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia mających doświadczenie w ww. zakresie (gabinety medycyny podróży).
Jeśli plan podróży obejmuje więcej niż jeden kraj, należy zgłosić się po wyczerpującą poradę lekarską dotyczącą wszystkich krajów/ regionów, które zamierzamy odwiedzić.
Przed wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepienia podstawowego przeciwko określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom przypominającym.
Nazwa choroby | Zalecenia |
---|---|
błonica, tężec, krztusiec | Szczepienie w przypadku ryzyka kontaktu z chorymi lub nosicielami:\droga kropelkowa lub kontakt bezpośredni (błonica, krztusiec) oraz ryzyka kontaktu z zanieczyszczoną ziemią (tężec) |
wirusowe zapalenie wątroby typu A | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
wirusowe zapalenie wątroby typu B | Szczepienie w przypadku ryzyka interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
dur brzuszny | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
wścieklizna | Szczepienie w przypadku ryzyka pogryzienia przez chore zwierzęta, np. psy, koty |
Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
Rejony występowania malarii: nie występuje
Oporność na chlorochinę: nie dotyczy
Rekomendowana chemioprofilaktyka: nie dotyczy
Należy zaopatrzyć się w:
- zapas leków przyjmowanych codziennie z powodu chorób przewlekłych lub antykoncepcji na cały okres pobytu; w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia w samolotach płynów (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem); apteczkę powinno przewozić się ze względów bezpieczeństwa (kradzieże) w bagażu podręcznym,
- repelenty,
- lek przeciwbiegunkowy,
- lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
- środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
- środki dezynfekcyjne do odkażania wody,
- środki opatrunkowe,
- druga para okularów (osoby z wadą wzroku),
- okulary przeciwsłoneczne i kremy z filtrem przeciwsłonecznym,
- polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).
Ochrona przed ukłuciami owadów
- repelenty (z zawartością 30 do 50% DEET lub 20% ikarydyny),
- noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki i rękawy),
- unikanie przebywania w terenie, w okresie największej aktywności owadów, tj. od zmierzchu do świtu.
Środki ostrożności przed pogryzieniem zwierząt
- unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt !
- w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia.
Spożywanie wody i żywności z kontrolowanych źródeł
- mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym).
Unikanie wypadków prowadzących do obrażeń ciała
Wypadki komunikacyjne są główną przyczyną obrażeń ciała wśród podróżujących. Wobec powyższego należy bezwzględnie:
- unikać picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
- zapinać pasy bezpieczeństwa (stosować foteliki samochodowe dla dzieci),
- mieć założony kask podczas jazdy rowerem/motocyklem,
- unikać jazdy przepełnionym autobusami lub mikrobusami,
- unikać jazdy po zmierzchu.
Inne działania profilaktyczne
- ochrona przed chorobą wysokościową w wysokich górach (aklimatyzacja) i dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
- unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, wzw typu B, C),
- stosować prezerwatywy podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
- dbać o higienę stóp, pach i pachwin unikając podrażnień naskórka (grzybice),
- dbać o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie).
- poinformować lekarza o doznanych obrażeniach ciała, pogryzieniach przez zwierzęta, przyjętych iniekcjach/kroplówkach podczas podróży,
- w każdym przypadku gorączki niewiadomego pochodzenia, nawet wiele miesięcy po powrocie, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na swój zagraniczny pobyt,
- w przypadku pojawienia się i utrzymywania przez tygodnie miesiące zmian skórnych nie poddających się leczeniu, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na zagraniczny pobyt.