Ukształtowanie powierzchni. Finlandia jest krajem nizinnym, większość jej obszaru leży poniżej 200 m n.p.m.; na zachodzie – Pobrzeże Wschodniobotnickie, na południu – Pobrzeże Południowofińskie. Środkową część kraju zajmuje Pojezierze Fińskie, od południa zamknięte podwójnym wałem moren Salpausselkä. Od północy otaczają je wzgórza morenowe Suomenselkä, przechodzące na wschodzie w wyżynę Maanselkä o wysokości 300-400 m n.p.m. i dalej, w kierunku północnym, w Wyżynę Lapońską o wysokości ponad 500 m n.p.m. W północno-zachodniej części obszar ten stanowi przedgórze Gór Skandynawskich; tam znajduje się najwyższe wzniesienie kraju – Haltiatunturi (1328 mn.p.m.). Linia brzegowa Finlandii jest bardzo dobrze rozwinięta. Jej długość wynosi ok. 1100 km, a uwzględniając linię brzegową wysp – ponad 4600 km. Rozczłonkowanie linii brzegowej jest następstwem występowania tysięcy małych wysp, tworzących charakterystyczny dla północnej Europy typ wybrzeża skjerowego. Finlandia posiada łącznie ponad 30 tys. wysp, największym archipelagiem są Wyspy Alandzkie położone 70-80 km na południowy zachód od lądu stałego, u wejścia do Zatoki Botnickiej. Innym typem wybrzeża charakterystycznym dla Finlandii jest wybrzeże fiordowe, powstałe przez zalanie wodami morza płytkich dolin polodowcowych. Wybrzeża Finlandii są przeważnie strome i skaliste; piaszczyste są jedynie odcinki przy ujściu rzek do Zatoki Botnickiej.

Klimat. W Finlandii przeważa klimat umiarkowany chłodny, w południowej połowie kraju przejściowy między morskim a kontynentalnym, na pozostałej części pośredni. Temperatura maksymalna w styczniu od -4°C na wybrzeżu Zatoki Fińskiej do -10°C na północy, w lipcu 19-21°C (wyjątkowo 31-32°C); minimalna odpowiednio: od -10°C (skrajnie -36°C) do -20°C (skrajnie -54°C). Roczna suma opadów od 600-650 mm na południu do 400-450 mm na północy. głównie latem i jesienią. Opady śnieżne stanowią od 30% sumy rocznej na południu do 40% na północy. Pokrywa śnieżna utrzymuje się odpowiednio od 2-4 do 6-7 miesięcy.

Wody. Wody śródlądowe Finlandii zajmują 33,6 tys. km², co stanowi blisko 10% powierzchni kraju. Finlandia jest położona głównie w zlewisku Morza Bałtyckiego, w części północnej również w zlewisku Morza Barentsa (dorzecze Tany). Rzeki zlewiska Morza Bałtyckiego uchodzą głównie do Zatoki Botnickiej, najdłuższe to Kemijoki (483 km) z dopływami: Ounasjoki (298 km) i Kitinen (278 km), Iijoki (330 km) oraz, na granicy szwedzkiej, Tornionjoki z Muonio. Z uwagi na budowę geologiczną, cieki wodne charakteryzują się występowaniem licznych wodospadów; najbardziej znany to Imatra (o wysokości względnej 18,5 m) na rzece Vuoksi. Na obszarze Finlandii jest wydzielonych ponad 60 tysięcy samodzielnych jezior, które stanowią jeden system wodny (poprzez połączenia rzekami i kanałami), dogodny dla rozwoju transportu śródlądowego (zwłaszcza w południowo-wschodniej części kraju). Jeziora występują przede wszystkim na obszarze Pojezierza Fińskiego; do największych należą Saimaa (4400 km²), Päijänne (1054 km²) i Kalla (900 km²). W środkowej Finlandii największym jeziorem jest Oulujärvi (900 km²), zaś na północy kraju Inarijärvi (1102 km²). W sumie na obszarze Finlandii występuje 17 jezior o powierzchni powyżej 200 km². Bagna i torfowiska zajmują ok. 29% ogólnej powierzchni Finlandii. Największe ich kompleksy występują na północ od 64°N.