Bośnia i Hercegowina Powierzchnia: 51 197 km² Liczba ludności: 3 849 891
Wtyczki i gniazdka
Napięcie i częstotliwość prądu:
230V 50HzObowiązek wizowy
| Obowiązek wizowy | nie | |
| Ważność wizyty / długość pobytu bezwizowego | pobyt do 90 dni bez dodatkowych formalności (dowód osobisty lub paszport) | |
| Dodatkowe wymagania | ważność dowodu osobistego lub paszportu co najmniej 3 miesiące dłuższa od daty planowanego pobytu; wymóg posiadania środków finansowych w wysokości 75 Euro na każdy dzień pobytu | |
| Miejsce aplikacji wizowej | --- | |
Strefy czasowe
| Strefa czasowa UTC | Różnica do czasu polskiego |
|
Czas letni:UTC+02:00
Czas zimowy:UTC+01:00 |
Czas letni: ten sam
Czas zimowy: ten sam |
Warunki naturalne
Ukształtowanie powierzchni. Kraj w przeważającej części górzysty; tylko 10% terytorium leży na wysokości poniżej 200 m n.p.m. Obszerniejszy pas nizinny rozciąga się na północy, wzdłuż Sawy, stanowiąc część Niziny Środkowodunajskiej. Pozostałą część kraju w większości zajmują Góry Dynarskie; zewnętrzna, wschodnia strefa Gór Dynarskich jest zbudowana z łupków i piaskowców, część zachodnia i południowa – z wapieni i dolomitów, tworząc obszary krasowe (Kras Dynarski), których charakterystyczną formą rzeźby są rozległe polja, m.in. Livanjsko polje (ok. 30 tys. ha), Glamočko polje, Nevasinjsko polje i Popovo polje. W Bośni i Hercegowinie znajduje się ponad 1,5 tys. jaskiń; najdłuższa – Vjeternica pećina o długości 7,5 km. Najwyższe masywy górskie kraju przekraczają wysokość 2000 m n.p.m., m.in. Čvrsnica (2228 m) i Prenj (2155 m) oddzielone przełomem Neretwy oraz Maglić (2386 m), na pograniczu z Czarnogórą. Wzdłuż granicy z chorwacką Dalmacją ciągnie się grzbiet Dinara (Troglav, 1913 m n.p.m.).
Klimat. Południowo-zachodnia Bośnia i Hercegowina, osłonięta przez Góry Dynarskie, ma klimat podzwrotnikowy pośredni między morskim a kontynentalnym. Na pozostałym obszarze panuje klimat umiarkowany ciepły kontynentalny, miejscami suchy; w górach odmiana górska. Zimą i wiosną często występują feny (w Sarajewie 100 dni w roku). W południowo-zachodniej części kraju średnia temperatura w styczniu wynosi 6°C, a w lipcu 26°C; roczna suma opadów przekracza 1400 mm. W środkowej i północno-wschodniej części kraju temperatury wynoszą odpowiednio 0°C w styczniu i 20°C w lipcu, a roczna suma opadów maleje z południowego zachodu na północny wschód od 1200 do 600 mm.
Wody. Największą rzeką Bośni i Hercegowiny jest graniczna Sawa tworząca liczne zakola i stanowiąca coroczne zagrożenie powodziami. Sawa i jej prawe dopływy wiążą przeważającą część terytorium kraju z dorzeczem Dunaju. Najdłuższym dopływem Sawy jest Drina (346 km), która powstaje z połączenia czarnogórskich rzek: Pivy i Tary, płynie przez wschodnią Bośnię w głębokim kanionie i tworzy na znacznym odcinku granicę z Serbią. Bosna (271 km) odwadnia Kotlinę Sarajewską, przełomową doliną przebija się na północ i na terenie Posawia uchodzi do Sawy. W zachodniej Bośni dopływami Sawy są rzeki: Vrbas i Una, z malowniczymi przełomami. Do Adriatyku płynie jedynie Neretwa (218 km), rzeka o dużym spadku. Stanowi ona dla Bośni i Hercegowiny naturalną drogę nad Adriatyk, która przez przełęcz Ivan łączy się z doliną Bosny. Ujście Neretwy należy jednak do Chorwacji. W krajobrazie krasowym występują rzeki zanikające pod powierzchnią, płynące częściowo korytarzami podziemnymi, tzw. ponornice (największa – Trebišnjica), odznaczające się bardzo dużym wahaniem stanu wód. W Bośni i Hercegowinie znajduje się kilka niewielkich, naturalnych jezior oraz wiele znacznie większych jezior sztucznych (Jablaničko, Bilečko). Największym jeziorem jest Buško (56 km2) położone w południowo-zachodniej części kraju. Na poljach krasowych pojawiają się jeziora okresowe, największe na Popovym Polju (na północ od Dubrownika).
Obowiązująca waluta
| Waluta | Przelicznik do PLN, USD, EUR |
| marka zamienna (konvertibilna marka) (BAM) |
1
BAM =
2.306 PLN
1 USD = 1.650 BAM 1 EUR = 1.961 BAM źrodło NBP na dzień 30 czerwca 2021 |
Warunki pogodowe
Przed wyjazdem do Bośni i Hercegowiny należy wykonać zalecane szczepienia oraz zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Wyżej wymienione działania profilaktyczne wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.
Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, wyboru leków do apteczki, itp. Po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia mających doświadczenie w ww. zakresie (gabinety medycyny podróży).
Jeśli plan podróży obejmuje więcej niż jeden kraj, należy zgłosić się po wyczerpującą poradę lekarską dotyczącą wszystkich krajów/regionów, które zamierzamy odwiedzić.
Przed wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepienia podstawowego przeciwko określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom przypominającym.
| Nazwa choroby | Zalecenia |
|---|---|
| błonica, tężec, krztusiec | Szczepienie w przypadku ryzyka kontaktu z chorymi lub nosicielami:\droga kropelkowa lub kontakt bezpośredni (błonica, krztusiec) oraz ryzyka kontaktu z zanieczyszczoną ziemią (tężec) |
| wirusowe zapalenie wątroby typu A | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
| wirusowe zapalenie wątroby typu B | Szczepienie w przypadku ryzyka interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
| wścieklizna | Szczepienie w przypadku ryzyka pogryzienia przez chore zwierzęta, np. psy, koty |
| kleszczowe zapalenie mózgu | Szczepienie w przypadku wyjazdu w regiony endemicznego występowania choroby |
Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
Rejony występowania malarii: nie występuje
Oporność na chlorochinę: nie dotyczy
Rekomendowana chemioprofilaktyka: nie dotyczy
Należy zaopatrzyć się w:
- zapas leków przyjmowanych codziennie z powodu chorób przewlekłych lub antykoncepcji na cały okres pobytu; w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia w samolotach płynów (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem); apteczkę powinno przewozić się ze względów bezpieczeństwa (kradzieże) w bagażu podręcznym,
- repelenty,
- lek przeciwbiegunkowy,
- lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
- środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
- środki dezynfekcyjne do odkażania wody,
- środki opatrunkowe,
- druga para okularów (osoby z wadą wzroku),
- okulary przeciwsłoneczne i kremy z filtrem przeciwsłonecznym,
- polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).
Ochrona przed ukłuciami owadów
- repelenty (z zawartością 30 do 50% DEET lub 20% ikarydyny),
noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki i rękawy),
unikanie przebywania w terenie, w okresie największej aktywności owadów, tj. od zmierzchu do świtu.
Środki ostrożności przed pogryzieniem zwierząt
- unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi (np. lisy) – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt !
- w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia.
Spożywanie wody i żywności z kontrolowanych źródeł
- mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
- picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
- unikanie spożycia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia,
- unikanie spożycia produktów mlecznych, jeśli nie mamy pewności, czy były pasteryzowane
Unikanie wypadków prowadzących do obrażeń ciała
Wypadki komunikacyjne są główną przyczyną obrażeń ciała wśród podróżujących. Wobec powyższego należy bezwzględnie:
- unikać picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
- zapinać pasy bezpieczeństwa (stosować foteliki samochodowe dla dzieci),
- mieć założony kask podczas jazdy rowerem/motocyklem,
- unikać jazdy przepełnionym autobusami lub mikrobusami,
- unikać jazdy po zmierzchu.
Inne działania profilaktyczne
- ochrona przed dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
- unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, wzw typu B, C),
- stosować prezerwatywy podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
- dbać o higienę stóp, pach i pachwin unikając podrażnień naskórka (grzybice),
- dbać o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie).
- poinformować lekarza o doznanych obrażeniach ciała, pogryzieniach przez zwierzęta, przyjętych iniekcjach/kroplówkach podczas podróży,
- w każdym przypadku gorączki niewiadomego pochodzenia, nawet wiele miesięcy po powrocie, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na swój zagraniczny pobyt,
- w przypadku pojawienia się i utrzymywania przez tygodnie miesiące zmian skórnych nie poddających się leczeniu, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na zagraniczny pobyt.
