Czad Powierzchnia: 1 284 000 km² Liczba ludności: 15 473 116
Wtyczki i gniazdka
Napięcie i częstotliwość prądu:
220V 50HzObowiązek wizowy
Obowiązek wizowy |
e-visa:
---
on-arrival: --- |
|
Ważność wizyty / długość pobytu bezwizowego | wiza turystyczna jednokrotna 30-dniowa (ważność 90 dni) | |
Dodatkowe wymagania | ważność paszportu dłuższa od okresu ważności wizy; Międzynarodowe Świadectwo Szczepień (żółta książeczka) z potwierdzoną wakcynacją przeciw żółtej gorączce; obowiązek meldunkowy na posterunku policji w ciągu 72 godzin po przyjeździe | |
Miejsce aplikacji wizowej | ambasady w Berlinie, Paryżu, Brukseli lub inne placówki dyplomatyczne i konsularne Czadu za granicą |
Strefy czasowe
Strefa czasowa UTC | Różnica do czasu polskiego |
Strefa całoroczna
UTC+01:00 |
Czas letni: -1 godz.
Czas zimowy: ten sam |
Warunki naturalne
Większość powierzchni zajmuje rozległa niecka sedymentacyjna Kotliny Czadu, otwarta ku zachodowi, gdzie rozciągają się zapadliskowe obniżenia: kotlina Bodélé (dno na wysokości 155 m n.p.m.) oraz niecka jeziora Czad (zwierciadło wody przeciętnie na wysokości ok. 280 m n.p.m.); środkowa część kotliny Bodélé i obszary przyległe są pokryte wydmami, w części wschodniej – ruchomymi (Erg du Djourab). Na południu Kotlina Czadu wznosi się ku wyżynom położonym na wysokości 500-600 m n.p.m., na wschodzie jest ograniczona przez znacznie wyższe wyżyny Plateau Ouddaï (Wadaj), Ennedi i Erdi, a na północy przez masyw Tibesti, wznoszący się do wysokości 3415 m n.p.m. (wygasły wulkan Emi Koussi).
W północnej części kraju, na północ od 14-15°N panuje klimat zwrotnikowy wybitnie suchy, kontynentalny ze znikomymi opadami – w oazie Faya ok. 11 mm rocznie; temperatura maksymalna wynosi od 26°C w styczniu do 42°C w czerwcu, skrajnie dochodzi do 49,7°C w okresie od kwietnia do maja, temperatura minimalna od 13°C w styczniu do 26°C w okresie od kwietnia do lipca; w grudniu może spaść do 2,6°C. Tibesti ma klimat górski z większymi opadami i niższą temperaturą. W pozostałej części kraju występuje klimat równikowy o cechach monsunowych, na północ od 10°N – suchy, na południe od 10°N – wilgotny; długość pory bezdeszczowej w tym regionie zmniejsza się od 8-9 miesięcy (październik-czerwiec) na północy do 6-7 miesięcy (listopad-maj) na południu, natomiast ilość opadów w ciągu roku wzrasta od 350-800 mm na północy do 900-1100 mm na południu; temperatura na obszarze o klimacie równikowym suchym kształtuje się następująco: maksymalna od 30-33°C w sierpniu do 40-42°C w kwietniu, minimalna od 10-15°C w styczniu do 23-26°C w okresie od kwietnia do maja, w obniżeniu jeziora Czad – do lipca; w południowej części kraju o klimacie równikowym wilgotnym maksymalna temperatura wynosi od 29-31°C w okresie lipiec-sierpień do 38-39°C w marcu, minimalna – od 15-17°C w grudniu do 23-25°C w okresie od marca do maja.
Rzeki stałe płyną tylko na południu, najdłuższa Chari (Szari) z dopływem Logone, uchodzi rozległą deltą do jeziora Czad. W centrum występują rzeki okresowe, wzbierające latem, które głównie spływają z wyżyny Wadaj, a najważniejsze z nich prowadzą wody do płytkiego, bezodpływowego jeziora Fitri. Liczne wadi na północy wypełniają się wodą rzadko, tylko po sporadycznych i bardzo gwałtownych opadach. Znaczną część powierzchni zajmują bagna i tereny okresowo podmokłe. Północną część Czadu porasta rzadka roślinność pustyń i półpustyń, nieco obfitsza w Tibesti, z udziałem gatunków śródziemnomorskich; ku południowi roślinność przechodzi w niską, często ciernistą sawannę z akacjami, baobabami, palmą dum, następnie w sawannę sudańską; na południu kraju sawanna wysoka z licznymi drzewami, a w dolinach rzek lasy galeriowe. Nad jeziorami Czad i Fitri roślinność wodna i bagienna (m.in. papirus) oraz bujne zarośla. Pod ochroną prawną znajduje się ok. 9% powierzchni kraju.
Obowiązująca waluta
Waluta | Przelicznik do PLN, USD, EUR |
frank CFA (XAF) |
100
XAF =
0.683 PLN
1 USD = 556.6 XAF 1 EUR = 661.5 XAF źrodło NBP na dzień 30 czerwca 2021 |
Warunki pogodowe
Przed wyjazdem do Czadu należy wykonać obowiązkowe/zalecane szczepienia, zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w profilaktyce/ leczeniu chorób występujących na terenie kraju oraz w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Wyżej wymienione działania profilaktyczne wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek/leków w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.
Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, przyjęcia chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej, itp. Po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia mających doświadczenie w ww. zakresie (gabinety medycyny podróży).
Jeśli plan podróży obejmuje więcej niż jeden kraj, należy zgłosić się po wyczerpującą poradę lekarską dotyczącą wszystkich krajów/regionów, które zamierzamy odwiedzić.
Przed wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepienia podstawowego przeciwko określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom przypominającym.
Nazwa choroby | Zalecenia |
---|---|
błonica, tężec, krztusiec | Szczepienie w przypadku ryzyka kontaktu z chorymi lub nosicielami:\droga kropelkowa lub kontakt bezpośredni (błonica, krztusiec) oraz ryzyka kontaktu z zanieczyszczoną ziemią (tężec) |
wirusowe zapalenie wątroby typu A | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
wirusowe zapalenie wątroby typu B | Szczepienie w przypadku ryzyka interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
dur brzuszny | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
cholera | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
zakażenia meningokokowe | Szczepienie w przypadku wyjazdu w regiony endemicznego występowania choroby; ryzyko kontaktu z chorymi lub nosicielami: droga kropelkowa, kontakt pośredni lub bezpośredni |
żółta gorączka | Szczepienie dla podróżnych ≥ 9 miesiąca życia, podróżujących na południe od Sahary (rejony w centrum i na południu kraju). Przy wakcynacji wydawane jest Międzynarodowe Świadectwo Szczepień (International Certificate of Vaccination) z wpisem dokumentującym przyjętą dawkę szczepionki. Szczepienie powinno być wykonane na co najmniej 10 dni przed wyjazdem do endemicznego rejonu występowania choroby |
wścieklizna | Szczepienie w przypadku ryzyka pogryzienia przez chore zwierzęta, np. psy, koty |
Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
*Rejony występowania malarii: na terenie całego kraju *
Gatunki *Plasmodium: P. falciparum 85%, P. vivax, P. malariae lub P. ovale 15%, *
Oporność na chlorochinę: potwierdzona
Rekomendowana chemioprofilaktyka: atovaquone/proguanil, doksycyklina \ lub meflochina
Zgodnie z zaleceniami Centers of Disease Control and Prevention oraz World Health Organization, w rejonie endemicznego występowania malarii stosuje się jeden z niżej wymienionych środków farmakologicznych, stosowanych w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej:
- *Atovaquone/proquanil – 1 tabl. (250mg/100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 7 dni po powrocie. Daje najmniej objawów niepożądanych spośród zalecanych leków przeciwmalarycznych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy, bezsenność). *
- Doksycyklina – 1 caps./1 tabl. (100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ujemną stroną leku są liczne objawy niepożądane: nudności, wymioty, drożdżyca jamy ustnej, drożdżyca pochwy, hepatotoksyczność, nadwrażliwość na światło słoneczne, fotodermatozy.
- Meflochina – 1 tabl. (250mg) raz w tygodniu w czasie posiłku, zawsze tego samego dnia, rozpoczynając 1-2 tygodnie przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ze względu na działania niepożądane dotyczące zaburzeń neuropsychiatrycznych, lek jest przeciwwskazany do stosowania w niektórych grupach zawodowych, np. wśród personelu lotniczego.
Należy zaopatrzyć się w:
- zapas leków przyjmowanych codziennie z powodu chorób przewlekłych lub antykoncepcji na cały okres pobytu; w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia w samolotach płynów (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem); apteczkę powinno przewozić się ze względów bezpieczeństwa (kradzieże) w bagażu podręcznym,
- lek przeciwmalaryczny (patrz wyżej),
- repelenty,
- lek przeciwbiegunkowy,
- lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
- środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
- środki dezynfekcyjne do odkażania wody,
- środki opatrunkowe,
- druga para okularów (osoby z wadą wzroku),
- okulary przeciwsłoneczne i kremy z filtrem przeciwsłonecznym,
- polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).
Ochrona przed ukłuciami owadów
- repelenty (z zawartością 30 do 50% DEET lub 20% ikarydyny),
- moskitiera,
- noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki i rękawy),
- unikanie przebywania w terenie, w okresie największej aktywności owadów, tj. od zmierzchu do świtu,
- stosowanie w pomieszczeniach zamkniętych klimatyzacji oraz siatek na oknach i kratkach wentylacyjnych.
Środki ostrożności przed pogryzieniem zwierząt
- unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt !
- w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia.
Spożywanie wody i żywności z kontrolowanych źródeł
- mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
- picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
- unikanie spożycia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia,
- unikanie spożycia żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców,
- unikanie spożycia produktów mlecznych, jeśli nie mamy pewności, czy były pasteryzowane
Unikanie wypadków prowadzących do obrażeń ciała
Wypadki komunikacyjne są główną przyczyną obrażeń ciała wśród podróżujących. Wobec powyższego należy bezwzględnie: - unikać picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu, - zapinać pasy bezpieczeństwa (stosować foteliki samochodowe dla dzieci), - mieć założony kask podczas jazdy rowerem/motocyklem, - unikać jazdy przepełnionym autobusami lub mikrobusami, - unikać jazdy po zmierzchu.
Inne działania profilaktyczne
- ochrona przed dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
- unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, wzw typu B, C),
- stosować prezerwatywy podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
- unikać chodzenia boso po ziemi, gdzie istnieje ryzyko defekacji lokalnych zwierząt (zarażenia pasożytnicze, np. skórna larwa wędrująca),
- dbać o higienę stóp, pach i pachwin unikając podrażnień naskórka (grzybice),
- dbać o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie przy użyciu wody butelkowanej lub przegotowanej).
- kontynuować przyjmowanie chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej,
- poinformować lekarza o doznanych obrażeniach ciała, pogryzieniach przez zwierzęta, przyjętych iniekcjach/kroplówkach podczas podróży,
- w każdym przypadku gorączki niewiadomego pochodzenia, nawet wiele miesięcy po powrocie, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na swój zagraniczny pobyt,
- w przypadku pojawienia się i utrzymywania przez tygodnie miesiące zmian skórnych nie poddających się leczeniu, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na zagraniczny pobyt.