Peru Powierzchnia: 1 285 216 km² Liczba ludności: 31 331 288
Wtyczki i gniazdka
Napięcie i częstotliwość prądu:
220V 60HzObowiązek wizowy
| Obowiązek wizowy | nie | |
| Ważność wizyty / długość pobytu bezwizowego | pobyt bez wizy do 183 dni w okresie 365 dni | |
| Dodatkowe wymagania | przy wjeździe wręczany jest formularz (Tarjeta Andina), który należy wypełnić, zachować i zwrócić przy wyjeździe | |
| Miejsce aplikacji wizowej | --- | |
Strefy czasowe
| Strefa czasowa UTC | Różnica do czasu polskiego |
|
Strefa całoroczna
UTC-5:00 |
Czas letni: -7 godz.
Czas zimowy: -6 godz. |
Warunki naturalne
Ukształtowanie powierzchni. Na obszarze Peru wyróżnia się trzy duże regiony fizyczno-geograficzne: Costa (wybrzeże), Sierra (góry) i Amazonia (Montania, Selva). Costa stanowi 10% powierzchni kraju, obejmuje pas lądu o długości około 2 tys. km, między Oceanem Spokojnym a Kordylierą Zachodnią Andów Północnych i Andów Środkowych; szerokość wybrzeża waha się od ok. 10 km (w części środkowej) do 150 km (na obszarze pustyni Sechura). Na nadbrzeżnej nizinie zachowały się tarasy morskie, rozcięte dolinami rzek; w północnej i południowej części Costy ciągną się pasma Kordyliery Nadbrzeżnej (wysokość do 1618 m n.p.m.). Na znacznej długości wybrzeża góry schodzą prosto do oceanu, brzegi są wysokie i skaliste, tylko na północy niskie z wydmami. Wzdłuż brzegu, na szelfie kontynentalnym leżą małe wyspy (Isla San Lorenzo. Idependecia, Sangayán) i skały będące siedliskami ptaków morskich. Linia brzegowa słabo rozwinięta, o długości 2414 km. Równolegle do wybrzeża ciągną się na szerokości 250-500 km pasma Andów Północnych i Andów Środkowych; najbardziej zwarty łańcuch stanowi Kordyliera Zachodnia z najwyższym szczytem Peru – Nevado Huascarán (6768 m n.p.m.), natomiast Kordyliera Środkowa i Kordyliera Wschodnia są silnie rozczłonkowane i tworzą szereg mniejszych pasm; łańcuchy i pasma górskie są rozdzielone głębokimi dolinami rzek (Marañón, Huallaga, Apurimac, Urubamba,) oraz, zwłaszcza na południu, śródgórskimi płaskowyżami (zwanymi puna), które wznoszą się na wysokości 3300-4500 m n.p.m.; płaskowyże są otoczone masywami czynnych i wygasłych wulkanów; większość szczytów pokrywają wieczne śniegi i lodowce. Na południu kraju, przy granicy z Boliwią, rozpościera się płaskowyż Altiplano z jeziorem Titicaca. Pasma Andów są trudno dostępne, większość przełęczy leży na wysokości 4800-5300 m n.p.m. Wschodnia część kraju jest położona na przedgórzu południowej części Andów Północnych, zwanej Montania; na zachodzie pasma Montanii dochodzą do wysokości ok. 1500 m n.p.m., ku wschodowi obniżają się do 400-600 m n.p.m., dalej przechodzą w falistą równinę stanowiącą zachodnią część Niziny Amazonki; obszar Amazonii peruwiańskiej jest gęsto pocięty dolinami rzek. Wybrzeże i góry leżą w strefie dużej aktywności sejsmicznej, występują tam katastrofalne trzęsienia ziemi.
Klimat. Na większości obszaru Peru występuje klimat równikowy, w Amazonii – wybitnie wilgotny, w Andach – górski suchy; w strefie wybrzeża klimat zwrotnikowy suchy i wybitnie suchy (wpływ chłodnego Prądu Peruwiańskiego), choć powietrze jest wilgotne i powstają mgły (garua). W Amazonii temperatura maksymalna cały rok wynosi 30-32°C, minimalna 21-23°C, w Montanii chłodniej; roczna suma opadów do 3000 mm, ale na wschodnich stokach wzgórz Monatnii miejscami do 6500 mm (Quince Mil); deszcze całoroczne, najwięcej spada od października do maja; częste burze. W Andach (na wysokości 2500 m n.p.m.) temperatura maksymalna cały rok 19-23°C, minimalna 5-10°C, wyżej chłodniej; znaczna dobowa amplituda temperatur; roczna suma opadów (na wschodnich stokach większa niż na zachodnich) od 100 do 800 mm; większość spada od listopada do marca. W strefie wybrzeża temperatura maksymalna w sierpniu od 19°C (południe) do 23°C (północ), w lutym odpowiednio od 27°C do 30°C, minimalna od lipca do września 13-15°C, w lutym 20°C; roczna suma opadów 0-50 mm (deszcze epizodyczne).
Wody. Ponad 75% terytorium Peru należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego, ok. 20% do Oceanu Spokojnego, pozostała część przypada na bezodpływowe obszary Altiplano, obejmujące bezpośrednie zlewisko Titicaca. Ze środkowej i wschodniej części Peru do Oceanu Atlantyckiego wody odprowadzają wyłącznie rzeki z dorzecza Amazonki, m.in. jej dwie źródłowe rzeki: Ukajali i Marañón oraz dopływy: Napo, Putumayo, Javari, Juruá, Madre de Dios (dopływ Beni) i inne; mają one źródła w Andach, głównie w Kordylierze Środkowej i Kordylierze Wschodniej, a także na wschodnich stokach Kordyliery Zachodniej. Zlewisko Oceanu Spokojnego obejmuje pas wybrzeża i zachodnie stoki Kordyliery Zachodniej, odwadniane przez krótkie, w większości okresowe rzeki, m.in.: Chira, Piura, Santa, Rímac, Majes; wybudowano na nich niewielkie zbiorniki retencyjne, wykorzystywane głównie do nawadniania. Na południu Peru (na granicy z Boliwią) leży największe z wysokogórskich jezior na Ziemi – tektoniczne jezioro Titicaca (powierzchnia 8,3 tys. km²), do którego uchodzą krótkie rzeki, m.in. Pucará, Putina, Ilave. Pozostałe wysokogórskie jeziora są znacznie mniejsze i znajdują się głównie w Kordylierze Zachodniej, m.in. Junín, Parinacochas, Orcococha. We wschodnim Peru w dolinach rzek, zwłaszcza Ucajali, występują liczne starorzecza. W peruwiańskich Andach granica wiecznego śniegu przebiega na wysokości 4500-5100 m n.p.m.; powyżej tworzą się współczesne lodowce, największe w Kordylierze Białej (łączna powierzchnia 830 km²).
Obowiązująca waluta
| Waluta | Przelicznik do PLN, USD, EUR |
| sol (PEN) |
1
PEN =
0.978 PLN
1 USD = 3.891 PEN 1 EUR = 4.624 PEN źrodło NBP na dzień 30 czerwca 2021 |
Warunki pogodowe
Przed wyjazdem do Peru należy wykonać obowiązkowe/zalecane szczepienia, zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w profilaktyce/leczeniu chorób występujących na terenie kraju oraz w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Wyżej wymienione działania profilaktyczne wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek/leków w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.
Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, przyjęcia chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej, wyboru leków do apteczki, itp. Po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia mających doświadczenie w ww. zakresie (gabinety medycyny podróży).
Jeśli plan podróży obejmuje więcej niż jeden kraj, należy zgłosić się po wyczerpującą poradę lekarską dotyczącą wszystkich krajów/regionów, które zamierzamy odwiedzić.
Przed wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepienia podstawowego przeciwko określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom przypominającym.
| Nazwa choroby | Zalecenia |
|---|---|
| błonica, tężec, krztusiec | Szczepienie w przypadku ryzyka kontaktu z chorymi lub nosicielami: droga kropelkowa lub kontakt bezpośredni (błonica, krztusiec) oraz ryzyka kontaktu z zanieczyszczoną ziemią (tężec) |
| wirusowe zapalenie wątroby typu A | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
| wirusowe zapalenie wątroby typu B | Szczepienie w przypadku ryzyka interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
| dur brzuszny | Szczepienie w przypadku ryzyka spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
| żółta gorączka | Szczepienie dla podróżnych ≥ 9 miesiąca życia. Przy wakcynacji wydawane jest Międzynarodowe Świadectwo Szczepień (International Certificate of Vaccination) z wpisem dokumentującym przyjętą dawkę szczepionki. Szczepienie powinno być wykonane na co najmniej 10 dni przed wyjazdem do endemicznego rejonu występowania choroby |
| wścieklizna | Szczepienie w przypadku ryzyka pogryzienia przez chore zwierzęta, np. psy, koty |
Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
Rejony występowania malarii: ryzyko zarażenia we wszystkich departamentach na wysokości poniżej 2300 m n.p.m., włączając miasta Puerto Maldonado i Iquitos, a także odległe wschodnie rejony La Libertad i Lambayeque. Największe zagrożenie transmisją występuje w regionach: Amazonas, Junin, San Martin i Loreto. Nie ma ryzyka zarażenia w stolicy kraju, Lima, w miastach Arequipa, Ica, Moquegua, Nazca, Puno i Tacna, wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, jak również w innych, wyżej położonych turystycznych destynacjach (Cuzco, Machu Picchu, jezioro Titicaca)
Gatunki Plasmodium: P. vivax 85%, P. falciparum 15%
Oporność na chlorochinę: potwierdzona
Rekomendowana chemioprofilaktyka: atovaquone/proguanil, doksycyklina\ lub meflochina
Zgodnie z zaleceniami Centers of Disease Control and Prevention oraz World Health Organization, w rejonie endemicznego występowania malarii stosuje się jeden z niżej wymienionych środków farmakologicznych, stosowanych w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej:
- Atovaquone/proquanil – 1 tabl. (250mg/100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 7 dni po powrocie. Daje najmniej objawów niepożądanych spośród zalecanych leków przeciwmalarycznych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy, bezsenność).
- Doksycyklina – 1 caps./1 tabl. (100mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ujemną stroną leku są liczne objawy niepożądane: nudności, wymioty, drożdżyca jamy ustnej, drożdżyca pochwy, hepatotoksyczność, nadwrażliwość na światło słoneczne, fotodermatozy.
- Meflochina – 1 tabl. (250mg) raz w tygodniu w czasie posiłku, zawsze tego samego dnia, rozpoczynając 1-2 tygodnie przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ze względu na działania niepożądane dotyczące zaburzeń neuropsychiatrycznych, lek jest przeciwwskazany do stosowania w niektórych grupach zawodowych, np. wśród personelu lotniczego.
Należy zaopatrzyć się w:
- zapas leków przyjmowanych codziennie z powodu chorób przewlekłych lub antykoncepcji na cały okres pobytu; w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia w samolotach płynów (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem); apteczkę powinno przewozić się ze względów bezpieczeństwa (kradzieże) w bagażu podręcznym,
- lek przeciwmalaryczny (patrz wyżej),
- repelenty,
- lek przeciwbiegunkowy,
- lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
- środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
- środki dezynfekcyjne do odkażania wody,
- środki opatrunkowe,
- druga para okularów (osoby z wadą wzroku),
- okulary przeciwsłoneczne i kremy z filtrem przeciwsłonecznym,
- polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).
Ochrona przed ukłuciami owadów
- repelenty (z zawartością 30 do 50% DEET lub 20% ikarydyny),
- noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki i rękawy),
- unikanie przebywania w terenie, w okresie największej aktywności owadów, tj. od zmierzchu do świtu.
Środki ostrożności przed pogryzieniem zwierząt
- unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi (np. lisy) – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt!
- w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia.
Spożywanie wody i żywności z kontrolowanych źródeł
- mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
- picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
- unikanie spożycia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia.
Unikanie wypadków prowadzących do obrażeń ciała
Wypadki komunikacyjne są główną przyczyną obrażeń ciała wśród podróżujących. Wobec powyższego należy bezwzględnie:
- unikać picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
- zapinać pasy bezpieczeństwa (stosować foteliki samochodowe dla dzieci),
- mieć założony kask podczas jazdy rowerem/motocyklem,
- unikać jazdy przepełnionym autobusami lub mikrobusami,
- unikać jazdy po zmierzchu.
Inne działania profilaktyczne
- ochrona przed chorobą wysokościową (aklimatyzacja) i dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
- unikać robienia tatuaży, przekłuwania uszu, pępka (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, wzw typu B, C),
- stosować prezerwatywy podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
- dbać o higienę stóp, pach i pachwin unikając podrażnień naskórka (grzybice),
- dbać o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie).
- kontynuować przyjmowanie chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej,
- poinformować lekarza o doznanych obrażeniach ciała, pogryzieniach przez zwierzęta, przyjętych iniekcjach/kroplówkach podczas podróży,
- w każdym przypadku gorączki niewiadomego pochodzenia, nawet wiele miesięcy po powrocie, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na swój zagraniczny pobyt,
- w przypadku pojawienia się i utrzymywania przez tygodnie miesiące zmian skórnych nie poddających się leczeniu, zgłosić się po poradę, zwracając uwagę lekarza na zagraniczny pobyt.
