Przed planowanym wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepień podstawowych przeciw określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom dawkami uzupełniającymi i przypominającymi. Schematy poszczególnych szczepień znajdują się na stronie głównej w zakładce ‘Szczepienia’.

Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.

Mimo, że na Zanzibarze nie występuje żółta gorączka, od podróżujących z rejonów endemicznego występowania ww. choroby (Afryka, Ameryka Południowa) w wieku ≥ 1 rż. może być wymagane okazanie udokumentowanego potwierdzenia szczepienia. Jeśli przed przyjazdem na Zanzibar odbywamy podróż do krajów, gdzie notuje się przypadki zachorowań na żółtą gorączkę, zaleca się podjęcie decyzji o szczepieniu z jednoczesnym wydaniem Międzynarodowego Świadectwa Szczepień (International Certificate of Vaccination).

Rejony występowania malarii: sporadyczne przypadki wśród ludności miejscowej (8 przypadków na 1000 mieszkańców; źródło: A. Björkman et al. From high to low malaria transmission in Zanzibar – challenges and opportunities to achieve elimination. BMC Medicine 2019; 17: 14)

Gatunki Plasmodium: P. falciparum > 85%, P. ovale > 10%, sporadycznie P. malariae i P. vivax

Oporność na chlorochinę: potwierdzona

Rekomendowana chemioprofilaktyka: atovaquone/proguanil, doksycyklina lub meflochina

Zgodnie z zaleceniami Centers of Disease Control and Prevention oraz World Health Organization, w rejonie endemicznego występowania malarii stosuje się jeden z niżej wymienionych środków farmakologicznych, stosowanych w ramach chemioprofilaktyki przeciwmalarycznej:

1. Atovaquone/proquanil – 1 tabl. (250 mg/100 mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 7 dni po powrocie. Daje najmniej objawów niepożądanych spośród zalecanych leków przeciwmalarycznych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zawroty głowy, bezsenność).
2. Doksycyklina – 1 caps./1 tabl. (100 mg) dziennie w czasie posiłku, o tej samej porze dnia, rozpoczynając 1-2 dni przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ujemną stroną leku mogą być liczne objawy niepożądane: nudności, wymioty, drożdżyca jamy ustnej, drożdżyca pochwy, hepatotoksyczność, nadwrażliwość na światło słoneczne, fotodermatozy.
3. Meflochina – 1 tabl. (250 mg) raz w tygodniu w czasie posiłku, zawsze tego samego dnia, rozpoczynając 1-2 tygodnie przed wyjazdem w rejon malaryczny, kontynuując w trakcie pobytu oraz stosując profilaktykę przez 4 tygodnie po powrocie. Ze względu na działania niepożądane dotyczące zaburzeń neuropsychiatrycznych, lek jest przeciwwskazany do stosowania w niektórych grupach zawodowych, np. wśród personelu lotniczego.

Należy zaopatrzyć się w:

• leki przyjmowane codziennie z powodu chorób przewlekłych, chemioprofilaktyki lub antykoncepcji w ilości wystarczającej na cały okres podróży (należy przewozić je w bagażu podręcznym w oryginalnych opakowaniach, na wypadek kontroli służb granicznych),
• w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) lub kosmetyków należy pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia płynów w samolotach (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem strunowym),
• repelent przeciw owadom,
• lek przeciwbiegunkowy,
• lek stosowany w stanach zapalnych dróg oddechowych,
• lek stosowany w stanach zapalnych dróg moczowych,
• lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
• lek przeciwalergiczny dla alergików,
• adrenalina w ampułko-strzykawce dla osób uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych,
• krem przeciwzapalny/ przeciwbakteryjny/ przeciwgrzybiczy,
• żel przeciwświądowy do stosowania na skórę po ukłuciach owadów,
• środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
• materiały opatrunkowe (gaziki, bandaże), nożyczki, pęseta, rękawiczki,
• krople do oczu (nawilżające, przeciwzapalne),
• zapasowa para okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych (osoby z wadą wzroku),
• okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• krem z filtrem przeciwsłonecznym oraz preparat łagodzący oparzenia słoneczne,
• polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, pomocy assistance, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).

Ochrona przed ukłuciami owadów

• stosowanie środków odstraszających owady; rekomendowane repelenty powinny zawierać 30-50% DEET (N,N-diethyl-meta-toluamide) lub 20% ikarydynę,
• noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki spodni i rękawy koszul),
• unikanie przebywania w terenie otwartym od zmierzchu do świtu (największa aktywność owadów), zwłaszcza w okolicy zbiorników wodnych.

Środki ostrożności przed i po pogryzieniu przez zwierzęta

• unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt!
• w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia celem przyjęcia szczepienia poekspozycyjnego przeciw wściekliźnie (u osoby uodpornionej /szczepionej trzema dawkami cyklu podstawowego, dawką uzupełniającą po 12 miesiącach, a następnie dawkami przypominającymi co 5 lat/ obejmuje podanie dwóch dawek: w dniu pogryzienia oraz 3 dni później; u osoby nieuodpornionej /szczepienie niekompletne lub brak szczepienia/ należy podać 5 dawek szczepionki kolejno według schematu: 0 (dzień pogryzienia), 3, 7, 14 i 28 dzień; przed pierwszą dawką szczepionki u osoby nieuodpornionej należy podać immunoglobulinę RIG (HRIG 20 IU/kg mc. lub ERIG 40 IU/kg mc.).

Higiena wody, żywności i żywienia

• mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
• picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
• unikanie picia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia,
• unikanie jedzenia żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców,
• unikanie konsumpcji niepasteryzowanych produktów mlecznych.

Ochrona przed następstwami wypadków komunikacyjnych

• unikanie picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
• zapinanie pasów bezpieczeństwa,
• stosowanie fotelików samochodowych dla dzieci,
• zakładanie kasku przed jazdą rowerem/motocyklem,
• unikanie jazdy przepełnionymi autobusami/mikrobusami,
• unikanie jazdy po zmierzchu.

Inne działania profilaktyczne

• ochrona przed dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
• unikanie robienia tatuaży, przekłuwania skóry (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, HBV, HCV),
• stosowanie prezerwatyw podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
• unikanie chodzenia boso po ziemi w miejscach, gdzie istnieje ryzyko defekacji lokalnych zwierząt (zarażenia pasożytnicze, np. skórna larwa wędrująca),
• dbanie o higienę stóp, pach i pachwin, unikanie podrażnień naskórka (grzybice),
• dbanie o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie przy użyciu wody butelkowanej lub przegotowanej).