Albania Powierzchnia: 28 748 km² Liczba ludności: 3 057 220
Wtyczki i gniazdka
Napięcie i częstotliwość prądu:
230V 50HzObowiązek wizowy
Obowiązek wizowy | nie | |
Ważność wizyty / długość pobytu bezwizowego | pobyt do 90 dni w okresie 180 dni bez dodatkowych formalności (dowód osobisty lub paszport) | |
Dodatkowe wymagania | ważność dowodu osobistego lub paszportu co najmniej 3 miesiące dłuższa od daty planowanego pobytu | |
Miejsce aplikacji wizowej | --- |
Strefy czasowe
Strefa czasowa UTC | Różnica do czasu polskiego |
Czas letni:UTC+02:00
Czas zimowy:UTC+01:00 |
Czas letni: ten sam
Czas zimowy: ten sam |
Warunki naturalne
Ukształtowanie powierzchni. 70% powierzchni kraju przypada na obszary wyżynne i górskie (tereny o wysokości od 300 m do 1000 m zajmują 40% powierzchni, powyżej 1000 m n.p.m. – 30%). Niziny występują wzdłuż wybrzeża (największą z nich jest Myzeqe, w dorzeczach dolnych odcinków rzek Limni i Shkumbinit oraz Limni i Semanit). Morska linia brzegowa o długości 316 km jest słabo rozwinięta. W północnej i środkowej części przeważają wybrzeża płaskie, które urozmaicają zatoki (Drińska, Gjiri i Rodonit, Gjiri i Durrësit) rozdzielone wąskimi cyplami. Najgłębiej w ląd wcina się Zatoka Vlorska, oddzielona od cieśniny Otranto półwyspem Karaburun. Na południe od niej wybrzeże staje się strome i skaliste (tzw. Riwiera Albańska). Na północy kraju rozciągają się Góry Północnoalbańskie ze szczytem Maja e Jezercës (2693 m n.p.m.), w centrum Góry Środkowoalbańskie z wieloma szczytami powyżej 2000 m n.p.m. i towarzyszącymi im rozległymi kotlinami i terenami wyżynnymi (Malësia e Çermenikës na północ od rzeki Limni i Shkumbinit). Na pograniczu albańsko-macedońskim wznosi się najwyższy szczyt Albanii – Maja e Korabit (2764 m n.p.m.). W południowo-wschodniej Albanii znajduje się rozległa kotlina Korczy. Pomiędzy rzeką Limni i Osumit, a granicą grecką ciągną się góry Epiru Albańskiego, osiągające w paśmie Mal Nemërçkë wysokość 2485 m n.p.m. (szczyt Maja e Papingut).
Klimat. Klimat podzwrotnikowy morski (typu śródziemnomorskiego), na krańcach wschodnich (poza barierą gór) – kontynentalny; średnia temperatura w styczniu w górach poniżej 0°C (możliwe spadki poniżej -20°C), na wybrzeżu 5-9°C; w lipcu w najwyższych partiach gór ok. 15°C, na wybrzeżu powyżej 25°C (maksimum powyżej 40°C); roczne opady na nizinie nadmorskiej 900-1300 mm, na zachodnich i południowo-zachodnich stokach gór 2000 mm i więcej, we wschodniej części 700-900 mm (w osłoniętych kotlinach poniżej 700 mm); maksimum opadów od października do stycznia; lata z reguły suche, w południowej części kraju występują długotrwałe susze; w górach w zimie obfite opady śniegu. Najlepsze miesiące na zwiedzanie Albanii to czerwiec lub wrzesień (upał jest wtedy mniejszy, rzadko pada deszcz). Lipiec i sierpień są również suche i słoneczne (dobry okres na kąpiel i plażowanie na Riwierze Albańskiej), ale jest wówczas bardzo gorąco, zwłaszcza na nizinach. Zimą klimat jest łagodny, ale na wybrzeżu i nizinach deszczowy (Tirana), a na obszarach wyżynnych i górskich panuje ostry mróz.
Wody. Obszar Albanii należy głównie do zlewiska Morza Adriatyckiego; jedynie niewielkie części południa kraju są odwadniane przez rzeki kierujące swe wody ku Morzu Jońskiemu. Sieć rzeczna jest gęsta, jej układ nawiązuje do przebiegu głównych pasm górskich, na północy jest mniej regularny. Rzeki mają bardzo zmienne stany wód, charakteryzują się zmiennymi przepływami. Latem prowadzą znacznie mniej wody niż zimą. Względnie stały przepływ wykazuje największa w kraju rzeka Drin. Wraz z Czarnym Drinem ma długość 282 km i odwadnia ponad 1/5 terytorium Albanii (prawie 6 tys. km2) oraz ponad 9 tys. km2 poza jej granicami. Na południu wyróżniają się dwie rzeki, których dorzecza zajmują łącznie 5 tys. km2. Są to Limni i Semanit (długość 252 km z dopływem Limni i Devollit) oraz Limni i Vjosës (zbierająca też wody kilku greckich rzek). Górne odcinki dolin są przeważnie głęboko wcięte, dolne to rozległe, często podmokłe równiny. W granicach Albanii leżą fragmenty trzech dużych jezior pochodzenia tektonicznego: Szkoderskiego, Ochrydzkiego ( z niego bierze początek Czarny Drin) i Prespy. Jezioro Szkoderskie łączy z Morzem Adriatyckim graniczna rzeka Limni i Bunës. W ubiegłych dziesięcioleciach w północnej i środkowej części Albanii zbudowano zapory na licznych rzekach. Największe sztuczne zbiorniki, wykorzystywane głównie do celów energetycznych, powstały w wyniku przegrodzenia Drinu.
Obowiązująca waluta
Waluta | Przelicznik do PLN, USD, EUR |
lek (ALL) |
100
ALL =
3.684 PLN
1 USD = 103.2 ALL 1 EUR = 122.7 ALL źrodło NBP na dzień 30 czerwca 2021 |
Warunki pogodowe
Przed wyjazdem do Albanii należy wykonać zalecane szczepienia oraz zaopatrzyć się w środki farmaceutyczne stosowane w leczeniu problemów zdrowotnych mogących wystąpić podczas podróży.
Szczepienia ochronne należy rozpocząć co najmniej na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych dawek szczepionek w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego. Nawet jeśli do wyjazdu pozostało mniej niż 4 tygodnie, należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania informacji na temat możliwości wykonania szczepień, jak również wyboru leków do apteczki i innych działań profilaktycznych.
Podróżny udający się po poradę lekarską, chcąc uzyskać optymalne informacje na temat zabezpieczenia medycznego planowanej podróży, powinien znać odpowiedzi na szereg pytań, takich jak:
- trasa podróży,
- planowany termin wyjazdu i powrotu,
- planowane aktywności (wypoczynek stacjonarny, turystyka aktywna),
- uprawianie sportów ekstremalnych,
- standard zakwaterowania (hotele, niskobudżetowe hostele),
- szczepienia ochronne wykonane w przeszłości (kontynuacja dawek uzupełniających i przypominających),
- dane z wywiadu: alergia na leki, białko jaja kurzego (składnik szczepionek), jad owadów błonkoskrzydłych, inne alergie; choroby ostre lub przewlekłe oraz stosowane leki; zaburzenia odporności; nosicielstwo patogenów chorób zakaźnych (HIV, HBV, HCV, inne).
Przed planowanym wyjazdem zaleca się sprawdzenie kalendarza szczepień. W przypadku przyjęcia w przeszłości szczepień podstawowych przeciw określonym chorobom zakaźnym należy poddać się szczepieniom dawkami uzupełniającymi i przypominającymi. Schematy poszczególnych szczepień znajdują się na stronie głównej w zakładce ‘Szczepienia’.
choroby zakaźne | zalecenia do szczepień |
---|---|
krztusiec | ryzyko kontaktu z osobą zakażoną: przenoszenie drogą kropelkową oraz przez kontakt z zakaźnymi wydzielinami (wydzielina z jamy nosowo-gardłowej) |
odra, świnka, różyczka | ryzyko kontaktu z osobą zakażoną: przenoszenie drogą kropelkową oraz przez kontakt z zakaźnymi wydzielinami (wydzielina z jamy nosowo-gardłowej) |
tężec | ryzyko kontaktu z zanieczyszczoną ziemią |
wirusowe zapalenie wątroby typu A | ryzyko spożycia zanieczyszczonej wody i/lub żywności |
wirusowe zapalenie wątroby typu B | ryzyko interwencji chirurgicznych, iniekcji, kontaktu z zakażoną krwią, kontaktów seksualnych |
wścieklizna | ryzyko pogryzienia przez zakażone zwierzęta, np. psy |
kleszczowe zapalenie mózgu | ryzyko ukłuć kleszczy zakażonych wirusami lub spożycia niepasteryzowanych produktów mlecznych |
Uwaga: Wyżej wymienione szczepienia stosuje się u zdrowych, dorosłych osób. U podróżujących, chorujących na schorzenia przewlekłe, kobiet w ciąży i dzieci szczepienia dobiera się indywidualnie w zależności od występujących przeciwwskazań zdrowotnych.
Mimo, że w Albanii nie występuje żółta gorączka, od podróżujących z rejonów endemicznego występowania choroby (Afryka, Ameryka Południowa) w wieku ≥ 1 rż. wymaga się okazania udokumentowanego potwierdzenia szczepienia. Jeśli przed przyjazdem do Albanii odbywamy podróż do krajów, gdzie notuje się przypadki zachorowań na żółtą gorączkę, zaleca się podjęcie decyzji o szczepieniu przeciw ww. chorobie z jednoczesnym wydaniem Międzynarodowego Świadectwa Szczepień (International Certificate of Vaccination).
Rejony występowania malarii: nie występuje
Oporność na chlorochinę: nie dotyczy
Rekomendowana chemioprofilaktyka: nie dotyczy
Należy zaopatrzyć się w:
- leki przyjmowane codziennie z powodu chorób przewlekłych, chemioprofilaktyki lub antykoncepcji w ilości wystarczającej na cały okres podróży (należy przewozić je w bagażu podręcznym w oryginalnych opakowaniach, na wypadek kontroli służb granicznych),
- w przypadku leków w postaci płynnej (zawiesiny, syropy) lub kosmetyków należy pamiętać o przepisach występujących na lotniskach, dotyczących przewożenia płynów w samolotach (pojemniki o pojemności powyżej 100 ml przewozić w bagażu zasadniczym, pojemniki do 100 ml w bagażu podręcznym, schowane w foliowy worek z zamknięciem strunowym),
- repelent przeciw owadom,
- lek przeciwbiegunkowy,
- lek stosowany w stanach zapalnych dróg oddechowych,
- lek stosowany w stanach zapalnych dróg moczowych,
- lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy,
- lek przeciwalergiczny dla alergików,
- adrenalina w ampułko-strzykawce dla osób uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych,
- krem przeciwzapalny/ przeciwbakteryjny/ przeciwgrzybiczy,
- żel przeciwświądowy do stosowania na skórę po ukłuciach owadów,
- środki dezynfekcyjne do odkażania skóry,
- materiały opatrunkowe (gaziki, bandaże), nożyczki, pęseta, rękawiczki,
- krople do oczu (nawilżające, przeciwzapalne),
- zapasowa para okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych (osoby z wadą wzroku),
- okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
- krem z filtrem przeciwsłonecznym oraz preparat łagodzący oparzenia słoneczne,
- polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie kosztów leczenia, pomocy assistance, transportu, następstw nieszczęśliwych wypadków).
Ochrona przed ukłuciami owadów
- stosowanie środków odstraszających owady; rekomendowane repelenty powinny zawierać 30-50% DEET (N,N-diethyl-meta-toluamide) lub 20% ikarydynę,
- noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki spodni i rękawy koszul),
- unikanie przebywania w terenie otwartym od zmierzchu do świtu (największa aktywność owadów), zwłaszcza w okolicy zbiorników wodnych.
Środki ostrożności przed i po pogryzieniu przez zwierzęta
- unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt!
- w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia celem przyjęcia szczepienia poekspozycyjnego przeciw wściekliźnie (u osoby uodpornionej /szczepionej trzema dawkami cyklu podstawowego, dawką uzupełniającą po 12 miesiącach, a następnie dawkami przypominającymi co 5 lat/ obejmuje podanie dwóch dawek: w dniu pogryzienia oraz 3 dni później; u osoby nieuodpornionej /szczepienie niekompletne lub brak szczepienia/ należy podać 5 dawek szczepionki kolejno według schematu: 0 (dzień pogryzienia), 3, 7, 14 i 28 dzień; przed pierwszą dawką szczepionki u osoby nieuodpornionej należy podać immunoglobulinę RIG (HRIG 20 IU/kg mc. lub ERIG 40 IU/kg mc.).
Higiena wody, żywności i żywienia
- mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele, chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
- picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
- unikanie picia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia,
- unikanie jedzenia żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców,
- unikanie konsumpcji niepasteryzowanych produktów mlecznych.
Ochrona przed następstwami wypadków komunikacyjnych
- unikanie picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
- zapinanie pasów bezpieczeństwa,
- stosowanie fotelików samochodowych dla dzieci,
- zakładanie kasku przed jazdą rowerem/motocyklem,
- unikanie jazdy przepełnionymi autobusami/mikrobusami,
- unikanie jazdy po zmierzchu.
Inne działania profilaktyczne
- ochrona przed dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
- unikanie robienia tatuaży, przekłuwania skóry (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, HBV, HCV),
- stosowanie prezerwatyw podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
- unikanie chodzenia boso po ziemi w miejscach, gdzie istnieje ryzyko defekacji lokalnych zwierząt (zarażenia pasożytnicze, np. skórna larwa wędrująca),
- dbanie o higienę stóp, pach i pachwin, unikanie podrażnień naskórka (grzybice),
- dbanie o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie przy użyciu wody butelkowanej lub przegotowanej).
Szacuje się, że 15-70% turystów z krajów rozwiniętych ma problemy zdrowotne podczas lub po powrocie z podróży do krajów o odmiennych warunkach środowiskowych. Zdecydowana większość podróżnych uskarża się na schorzenia o łagodnym nasileniu, tylko 1-5% szuka pomocy w placówkach służby zdrowia. Podróżny z objawami chorobowymi, w trakcie zbierania wywiadu przez lekarza podczas lub po powrocie z podróży powinien być przygotowany na następujące pytania:
- przyjęcie szczepień ochronnych przed wyjazdem,
- stosowanie repelentów podczas podróży,
- występowanie zmian chorobowych oraz przyjmowanie z tego powodu leków,
- trasa podróży, odwiedzane kraje i regiony,
- długość pobytu,
- standard zakwaterowania,
- pobyt w miejscach dużych skupisk ludności,
- uprawianie sportów ekstremalnych podczas podróży (np. wspinaczka wysokogórska, nurkowanie, eksploracja jaskiń),
- konsumowanie żywności z lokalnego rynku (surowe mięso, owoce morza, niepasteryzowane produkty mleczne),
- ukłucia owadów (komary, muchówki, kleszcze), ukąszenia jadowitych stawonogów (pająki, skorpiony), węży, pogryzienia zwierząt,
- kontakty seksualne z ludnością miejscową lub innymi, przygodnie poznanymi podróżnymi,
- zabiegi chirurgiczne, przetaczanie krwi, iniekcje, tatuaże, piercing.
Do najczęstszych problemów zdrowotnych podróżnych należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe (zazwyczaj ostre lub przewlekłe biegunki), zmiany skórne, stany zapalne dróg oddechowych oraz stany gorączkowe niewiadomego pochodzenia (więcej informacji w zakładce ‘Niezbędnik podróżnika’ i ‘Choroby’).